เรื่องโดย : นายฉัตร์ชัย นกดี team content www.thaihealth.or.th
ที่มา : เอกสารการนวดกดจุดเท้าและการแพทย์ทางเลือกโดย : รศ.ดร.มณฑา เก่งการพาณิช ภาควิชาสุขศึกษา และพฤติกรรมศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล สำนักการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข
ก้าวเดินต่อไปอย่างมั่นคง สำหรับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) องค์กรที่มุ่งหวังเห็นคนไทยมีสุขภาพที่ดี ซึ่งเมื่อเร็วๆ นี้ สสส. เปิดบ้านฉายภาพรวมในการทำงานของ สสส.และภาคีเครือข่าย ตลอดระยะเวลา 15 ปี ภายใต้แนวคิด “15 ปี สสส. การเดินทางของความสุข” โดยได้ร่วมกันสร้างสรรค์โครงการต่างๆ เพื่อสังคมอย่างมากมาย
ภายในงานยังมีการแสดงนวัตกรรมสร้างเสริมสุขภาวะจากภาคีเครือข่าย รวมกว่า 31 นวัตกรรม โดยหนึ่งในนวัตกรรมทางสุขภาพ ที่ได้รับความสนใจไม่น้อยคือ “การนวดกดจุดสะท้อนเท้า” เพื่อการลดละเลิกบุหรี่และบำบัดโรคเรื้อรัง วันนี้ทีมเว็บไซต์ สสส. เราเก็บข้อมูลมาฝากกัน
“อาจารย์ธนัท ดลอัมพรพิศุทธิ์” ประธานชมรมนวัตกรรมการแพทย์ทางเลือก ผู้เชี่ยวชาญศาสตร์การบำบัดโรคและฟื้นฟูสุขภาพด้วยการนวดกดจุดเท้า อธิบายว่า “เท้า” เป็นอวัยวะหนึ่งที่สำคัญของร่างกาย ที่ช่วยรองรับน้ำหนักตัวทั้งหมดของร่างกายมนุษย์ ยังเป็นที่ซ่อนแถบบำบัด “ZONE THERAPY” ที่ช่วยให้มนุษย์ทุกคนสามารถบำบัด โดยอาศัยแถบบำบัดหรือจุดบำบัดนี้
การกดจุดสะท้อนเท้าในลักษณะนี้ จะต้องอาศัยกระบวนการที่เรียกว่า “กระบวนการสะท้อนกลับของร่างกายหรือ REFLEXOLOGY” ซึ่งการนวดกดจุดสะท้อนเท้า เป็นอีกช่องทางหนึ่งที่จะช่วยลดละเลิกบุหรี่ได้ด้วยตนเองโดยวิธีทางธรรมชาติ ที่ไม่ต้องใช้อุปกรณ์ใดๆ เพราะเท้าเป็นส่วนปลายของร่างกายที่มีปลายประสาทเชื่อมโยงไปสู่อวัยวะต่างๆ การนวดนี้กลไกในร่างกายจะต่อต้านสารนิโคติน ทำให้ช่วยลดการสูบบุหรี่ได้
“อาจารย์ธนัท ให้ข้อมูลว่า การนวดกดจุดสะท้อนเท้าช่วยเลิกบุหรี่ เป็นนวัตกรรมการประยุกต์ศาสตร์การนวดกดจุดสะท้อนเท้า ซึ่งได้ทำการวิจัยร่วมกับ สสส. พบว่า การนวดกดจุดสะท้อนเท้าอย่างต่อเนื่องในผู้สูบบุหรี่ สามารถช่วยคนเลิกบุหรี่ได้ 30 เปอร์เซ็นต์และอีก 70 เปอร์เซ็นต์ลดปริมาณการสูบบุหรี่ จาก 14.8 มวน เหลือ 6.47 มวน
นั่นเป็นเพราะว่าเมื่อนวดกดจุดสะท้อนเท้าผู้สูบบุหรี่จะไม่อยากสูบบุหรี่ เพราะสูบบุหรี่แล้วจะเหม็น รสชาติขม จนสามารถเลิกบุหรี่ได้สำเร็จ และบอกต่อเพื่อนๆ นักสูบ
ในส่วนของการช่วยเลิกบุหรี่นั้น อาจารย์ธนัท เผยว่า บุหรี่จะมีสารนิโคติน ซึ่งเมื่อเข้าไปในร่างกายก็จะไปจับกับเซลล์สมองให้หลั่งสารเคมีหรือฮอร์โมนออกมา เราจึงใช้จุดที่กระตุ้นสมองมาทำการนวด เมื่อนวดไปแล้วจะรู้สึกสมองเบาสบาย โดยจุดที่กดคือบริเวณนิ้วโป้งเท้า โดยให้แบ่งพื้นที่ออกเป็นส่วนๆ ในแนวตั้งและแนวนอน และให้กดนวด 3 จุด หรือถ้าไม่รู้จุดก็สามารถนวดทั้งนิ้วโป้งเลยก็ได้ โดยให้กดไปเรื่อยๆ ซึ่งในโครงการวิจัยพบว่า ถ้านวดต่อเนื่อง 10 วัน วันละ 1 ครั้ง ก็สามารถช่วยเลิกบุหรี่ได้
ผู้เชี่ยวชาญศาสตร์การนวดกดจุดเท้า เล่าว่า สำหรับการนวดไม่ต้องใช้อุปกรณ์มากมาย มีเพียงโลชั่นเพื่อให้หล่อลื่นเวลานวด โดยเราจะใช้นิ้วมือกดไปตามตำแหน่งเท้า และใช้โลชั่นเพื่อให้หล่อลื่นเท่านั้นเอง ส่วนการนวดทำได้ตั้งแต่วัยแรกเกิดจนถึงวัยสูงอายุ โดยการนวดทำได้ทุกวัน เมื่อนวดแล้วเท้าจะอุ่นเพราะเลือดไหลเวียนดีขึ้นและอย่าเพิ่งโดนน้ำหลังนวด และมีข้อควรระวังคือ ห้ามนวดตอนอิ่มจัดหรือหิวจัด มีปัญหาอาการอยู่ขั้นโคม่า กระดูกเท้าแตก มีแผลหนอง มีความดันสูงมากและหญิงมีครรภ์
นอกจากจะนวดเพื่อเลิกบุหรี่แล้ว การนวดกดจุดสะท้อนเท้ายังสามารถช่วยควบคุมโรคความดันและเบาหวานได้ดีอีกด้วย อาจารย์ธนัท ย้ำว่า การนวดไม่ใช่การรักษา ดังนั้นผู้ป่วยต้องกินยาตามที่แพทย์สั่งตามปกติและใช้การนวดเข้าไปควบคู่กัน โดยการนวดกดจุดสะท้อนเท้าในผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง เราจะนวดเกี่ยวกับอวัยวะในท้อง เช่น ไต ต่อมหมวกไต ตับอ่อน หัวใจและม้าม โดยจะนวดเท้าบริเวณตำแหน่งอุ้งเท้า เพื่อกระตุ้นจุดที่มีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดและการไหลเวียนของเลือดที่ดีสามารถไปสู่เซลล์ต่างๆ ได้ สำหรับใครที่ไม่มีเวลามักนัก สามารถกดหรือนวดเท้าให้ทั่วๆ เป็นประจำ โดยการนวดให้ทำครั้งละไม่เกิน 40 ครั้ง การทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อจะดีขึ้น
“การนวดเลิกบุหรี่เป็นแค่ผลพลอยได้แต่สิ่งที่ได้จริงๆ คือสมองจะทำงานได้ดียิ่งขึ้น เพราะฉะนั้นศาสตร์นี้เราสามารถนวดให้คนทุกเพศทุกวัย หรือคนที่เจ็บป่วยมีปัญหาปวดหัว รู้สึกตึงเครียด มึนงง เป็นหวัด คัดจมูก หรือภูมิแพ้ การนวดกดจุดสะท้อนเท้าสามารถช่วยได้ ส่วนคนที่ไม่สูบบุหรี่ก็สามารถนวดให้สุขภาพแข็งแรงได้”
ประธานชมรมนวัตกรรมการแพทย์ทางเลือก บอกด้วยว่า ในอนาคตอยากจะพัฒนาศาตร์แขนงนี้ให้เข้าถึงอาการของผู้ป่วยได้มากขึ้น โดยขณะนี้ได้ร่วมกับทาง สสส. จัดทำโครงการอบรมและพัฒนารูปแบบช่วยเลิกบุหรี่และการบำบัดโรคเรื้อรัง ด้วยวิธีการนวดกดจุดสะท้อนเท้าโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน เพื่อส่งเสริมให้ชาวบ้าน เข้ามามีส่วนร่วมเรียนรู้ ในการจัดการสุขภาพแบบพึ่งพาตนเองได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน สำหรับใครที่ต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสามารถเข้าไปดูได้ที่ ชมรมนวัตกรรมการแพทย์ทางเลือก www.Facebook.com/NosmokeOfficial
การสานต่อภารกิจอันยิ่งใหญ่เพื่อให้คนไทยมีสุขภาพดีครบ 4 ด้าน กาย จิต ปัญญา สังคม ของ สสส.และภาคเครือข่ายยังไม่จบสิ้น เรามาร่วมก้าวไปด้วยกันเพื่อสร้างประเทศไทยให้สดใสน่าอยู่ตลอดไป